Ząb zbudowany jest z tkanek miękkich oraz twardych. Do tkanek twardych zaliczamy, szkliwo, zębinę oraz cement. Zębina stanowi masę podstawową zęba, natomiast szkliwo i cement stanowią warstwę zewnętrzną. Miazga zębowa jest żywą, galaretowatą tkanką miękką, wypełniającą jamę zęba i stanowi odbicie jego kształtu anatomicznego. W miazdze zanurzone są naczynia krwionośne i nerwy. Endodontium jest to jednostka strukturalno-funkcjonalna obejmująca miazgę i zębinę. Funkcją endodontium jest odżywianie, funkcja czuciowa, budulcowa, a także obronna.

Jeżeli dojdzie do przerwania bariery obronnej, to ząb staje się potencjalnym ogniskiem zakażenia. Odsłonięta zębina w zębach z ubytkami próchnicowymi oraz ubytkami niepróchnicowego pochodzenia jest narażona na wnikanie bakterii do kanalików zębinowych oraz ich toksyczne działanie, co może prowadzić do stanu zapalnego miazgi. Przyczynami zapaleń miazgi mogą być ubytki próchnicowe, np. starcie patologiczne, urazowe odsłonięcia miazgi, zakażenie pochodzące od przyzębia, zakażenie krwiopochodne, czynniki niezakaźne, bodźce mechaniczne, bodźce termiczne, bodźce chemiczne, bodźce radioaktywne, bodźce świetlne oraz wewnątrzpochodne.

W leczeniu endodontium współczesna endodoncja dysponuje dwoma sposobami postępowania w przypadku zapaleń miazgi:

• leczenie zachowawcze, tzw. leczenie biologiczne, mające na celu zachowanie żywej miazgi. Takie leczenie stosujemy w przypadku zapaleń miazgi odwracalnych
• usuniecie miazgi tzw. leczenie endodontyczne, zwane potocznie kanałowym. Taki sposób jest preferowany w przypadkach zapaleń nieodwracalnych z miazgą zainfekowaną, z wysiękiem ropnym, z ogniskami martwicy, miazgą która uległa całkowitemu obumarciu lub zgorzelinowemu rozpadowi. Leczenie endodontyczne opiera się na usunięciu miazgi, biomechanicznym i chemicznym opracowaniu jamy zęba wraz z kanałami oraz ich szczelnym wypełnieniu materiałem biologicznym. Takie działanie pobudza tkankę mieszaną (miazgowo-ozębnową) znajdującą się w okolicy wierzchołka korzenia zęba do utworzenia twardej blizny, co zabezpieczy ząb przed ponownym wniknięciem bakterii do jamy zęba.Leczenie endodontyczne zaczyna się od otwarcia komory miazgi. Następnie mechanicznie usuwa się zakażoną miazgę . Kolejnym etapem jest odnalezienie ujść kanałów oraz ich oczyszczenia. Dodatkowo płukanie kanałów wspomaga odkażanie. Po opracowaniu kanałów trzeba je wypełnić materiałem biologicznym, który zapewni szczelność i zablokuje dostęp bakterii do kanału od strony ubytku.

Po leczeniu endodontycznym, konieczna jest odbudowa twardych tkanek zęba. Czasem wystarczą metody zachowawcze, czyli standardowe wypełnienie zęba. Niestety bardzo często stopień destrukcji zęba wymaga wzmocnienia struktury zęba oraz odbudowy protetycznej.